İnsanlık tarihi boyunca toplumun her alanında farklı düzeylerde ve biçimlerde varlığını gösteren kadına şiddet, evrensel bir sorun haline gelmiştir.
Şiddetin sadece fiziksel değil ekonomik, cinsel, ısrarlı takip, dijital ve psikolojik/duygusal şeklinde farklı görünümleri vardır. Her şiddet türü diğerini destekler nitelikte olup, olumsuz sonuçlarıyla, toplumda önemli role sahip olan kadınların yaşam ve insanlık haklarını ihlal etmektedir.
Kadınların en sık rastladığı şiddet türü psikolojik/duygusal şiddettir ve fark edilmeyebilir. Genellikle sözlü uygulanan psikolojik şiddet duygusal, zihinsel ve davranışsal etkiler bırakabilir.
Hakaret ve tehdit gibi sözel şiddetin yanı sıra eylem yoluyla iş ve aile yaşamlarında hak ve özgürlüklerin kısıtlanması kadınların ruhsal sağlığına zarar vermekte olup öz saygı ve öz değerinde düşmeye sebep olmaktadır.
Şiddet, çoğu zaman mağdurun en yakın çevresinden yani aile içinden gelir. Bu, mağdurun yardım arayışını ve çözüm yollarını bulmasını daha da zorlaştırır. Psikolojik baskılar, aşağılamalar, kontrol edici davranışlar ve manipülasyonlar, mağdurun özgüvenini zedelerken, fiziksel ya da cinsel şiddet kadınların hem bedensel hem de ruhsal sağlığını telafisi güç yaralarla baş başa bırakır.
Şiddetin izleri yalnızca mağdurla sınırlı kalmaz; aile bireyleri, özellikle çocuklar bu durumdan büyük ölçüde etkilenir. Şiddete tanık olan çocuklar ileriki yaşamlarında ya kurban ya da fail olma riskiyle karşı karşıya kalabilir. Dolayısıyla kadına yönelik şiddet, bireysel bir sorun değil, nesiller boyunca süren bir toplumsal travmanın kaynağıdır.
Kadına yönelik şiddetin en temel nedenleri arasında toplumsal cinsiyet eşitsizliği, ataerkil değer yargıları ve kadını birey olarak görmeyen kültürel normlar yer alır. Bu zihniyet, kadınların özgürlüklerini kısıtlayan bir kontrol mekanizmasına dönüşür. Buna ek olarak, şiddet faillerine yönelik cezasızlık kültürü, mağdurların adalet arayışını engeller ve şiddeti daha da körükler.
Kadına yönelik şiddet, hepimizin sorumluluğunda olan bir insanlık meselesidir. Her birimizin bu mücadelede oynayacağı küçük bir rol, büyük değişimlerin kapısını aralayabilir. Sessizliği bozmak, kadınların sesi olmak ve şiddetsiz bir dünya yaratmak için birlikte hareket etmeliyiz. Kadına yönelik şiddetin son bulduğu, eşit ve özgür bir geleceği inşa etmek, ancak toplumun tüm kesimlerinin kararlılığıyla mümkün olacaktır.
Unutmayalım, hiçbir kadın şiddeti hak etmez ve hiçbir şiddet mazur görülemez!
Şiddet gören taraf siz iseniz veya bir yakınız ise neler yapabilirsiniz?
Öncelikle bunun sizin suçunuz olmadığını bilmelisiniz. Şiddet, hangi türde olursa olsun asla kabul edilemez ve kişinin temel haklarına bir saldırıdır. Bu tür bir durumdan çıkmak kolay olmayabilir, çünkü şiddet çoğu zaman bir döngü halinde tekrar eder. Ancak unutmayın ki yalnız değilsiniz ve yardım alabileceğiniz birçok kaynak var.
İlk olarak, güvenliğinizi sağlamak önceliğiniz olmalıdır. Kendinizi tehdit altında hissediyorsanız, güvendiğiniz bir kişiyle iletişime geçmek veya mümkünse güvenli bir yere gitmek önemlidir. Bu aşamada bir acil durum planı yapmak faydalı olabilir. Önemli belgelerinizi, biraz para ve temel ihtiyaçlarınızı kolayca ulaşabileceğiniz bir yerde hazır bulundurabilirsiniz. Eğer tehlike altında kalırsanız, hemen 112 Acil Çağrı Merkezi’ni veya Alo 183 Sosyal Destek Hattı’nı arayarak yardım isteyebilirsiniz.
Şiddetle mücadelede destek alabileceğiniz kurumlar ve yasal haklarınız da son derece önemlidir. Türkiye’de 6284 sayılı Kanun, şiddet mağdurlarını korumak için önemli tedbirler sunmaktadır. Uzaklaştırma kararı, geçici koruma önlemleri ve barınma gibi imkanlardan yararlanabilirsiniz. Ayrıca barolar aracılığıyla ücretsiz avukat desteği alabilir, savcılıklara veya karakollara başvurarak hukuki süreçleri başlatabilirsiniz.
Eğer şiddet gören bir yakınınıza destek olmayı istiyorsanız, öncelikle onun anlattıklarını yargılamadan ve küçümsemeden dinlemek çok önemlidir. Bu süreçte onların yanında olduğunuzu hissettirmek, güven duygusunu artıracaktır. Ancak unutmayın ki şiddet gören kişiyi herhangi bir karara zorlamak doğru olmayabilir. Onun güvenliğini riske atmadan, doğru kurumlara yönlendirmek ve destek kaynaklarına ulaşmasını sağlamak için yardımcı olabilirsiniz.
